Ο compressor προσαρμόζει αυτόματα την ένταση σε σχέση με τις μεταβολές στο σήμα εισόδου βάσει προκαθορισμένης αναλογίας (ratio).Δηλαδή, κρατάει την ένταση ψηλά σε περιοχές που το σήμα εισόδου είναι χαμηλό και αντίστοιχα την χαμηλώνει όπου είναι πάνω από αυτό που έχουμε καθορίσει ως ανώτατο.Ο σκοπός του compressor είναι η προστασία των μηχανημάτων και των αυτιών μας από πολύ δυνατά σήματα. Tα τελευταία χρόνια είναι σύνηθες ο compressor να λειτουργεί και σαν limiter, γι’αυτό και αναφέρεται και ως compressor/limiter στον οποίο το ratio φτάνει και το 20:1.
Σε γενικά πλαίσια, όταν χρησιμοποιούμε ratios κάτω από 10:1 τότε μιλάμε για compression και όταν χρησιμοποιούμε ratios πάνω από 10:1 τότε μιλάμε για limiting.
Το ratio 10:1 σημαίνει ότι για κάθε 10dB σήματος στην είσοδο, αποδίδει 1dB στην έξοδο. Σε χαμηλότερα ποσοστά οι compressors/limiters μειώνουν σταδιακά το δυναμικό περιεχόμενο πάνω από το προκαθορισμένο επίπεδο threshold (Οριακό Σημείο Εγγραφής). Σε υψηλότερα ratios οι compressors/limiters μειώνουν απότομα το σήμα ώστε να μην ξεπεράσει μία προκαθορισμένη στάθμη πάνω από το σημείο (threshold) που έχουμε επιλέξει. Σε ηχογραφήσεις και μίξεις η δυναμική επεξεργασία (compressing/limiting) εφαρμόζεται σε κάθε κανάλι ξεχωριστά ή σε μικρές ομάδες οργάνων.
Στο τελικό στάδιο, που είναι αυτό του mastering, εφαρμόζεται στο σύνολο.
Είδη Compressor
Οι Compressors ανάλογα με τις ρυθμίσεις που παρέχουν, αλλά και ανάλογα με τις ιδιότητες λειτουργίας τους χωρίζονται σε 5 κατηγορίες:
1. Classic (Full-Range) Compressor (ο πρόγονος του compressor/limiter που αναφέρθηκε στην εισαγωγή και με τον οποίο θα ασχοληθούμε εκτενώς παρακάτω)
2. Peak Limiter
3. Levelling Amplifier
4. Multiband Compressor ή Crossover Αναλυτικά:
1. Classic (Full-Range) Compressor: Eίναι ένα κύκλωμα το οποίο συνδυάζει ένα peak meter με μια αναβαθμισμένη μορφή συμπιεστή. Κατά κανόνα, ένας κλασσικός Compressor δεν μπορεί να λειτουργήσει ως Limiter και λειτουργεί (ή οι περισσότεροι μηχανικοί ήχου επιλέγουν να λειτουργεί) με μεσαίες ρυθμίσεις attack και release. Ένα μυστικό του Classic Compressor είναι ότι μπορεί να αποδώσει πολύ φυσικό ήχο με τις εξής ρυθμίσεις: υψηλό Threshold, μικρό Ratio, με σχετικά γρήγορο attack και γρήγορο release. Οι περισσότεροι παραγωγοί rock και pop προτιμούν αυτές τις επιλογές διότι μπορούν να πετυχαίνουν ομαλές μεταβάσεις από ασυμπίεστο σε συμπιεσμένο ήχο χωρίς να ακούγεται στον ακροατή η διαφορά ή η συμπίεση .Για το λόγο αυτό έχει επικρατήσει να το ονομάζουν και natural compression.
2. Peak Limiter: Ο Peak limiter είναι ένας compressor με προκαθορισμένες τιμές ratio, threshold, attack και release (βέβαια σε καλά μοντέλα, έχει μεγαλύτερες δυνατότητες για αλλαγή των τιμών). Δηλαδή, έχει απότομο attack (sudden death ή kill attack), μέτριο ως γρήγορο release, άπειρο ratio και χαμηλό threshold. Το κύκλωμα αυτό κόβει οτιδήποτε ξεπερνά το threshold σε ελάχιστο χρόνο και επαναφέρει στη συνέχεια πάλι σε σύντομο χρόνο το σήμα στην αρχική του τιμή.
Τους peak limiters χρησιμοποιούν σε ραδιοφωνικές εκπομπές, σε εκπομπές audio signals από ενισχυτές (πολλοί digital amplifiers έχουν ενσωματωμένο έναν μικρό peak limiter) και σε satellite μεταφορές ήχου (κυρίως όσον αφορά τα ασύρματα δίκτυα ήχου). Στο τομέα των στουντιακών παραγώγων που μας απασχολεί αρκετοί μηχανικοί μετά από τον Classic Compressor χρησιμοποιούν και έναν Peak Limiter. Έτσι με τον πρώτο έχουν τη κλασσική συμπίεση και με τον δεύτερο μπορούν και κόβουν οτιδήποτε περνάει από τον πρώτο λόγω των ρυθμίσεων του attack και του release του.
3. Leveling Amplifiers: Είναι ένα μηχάνημα το οποίο έχει μεσαία ρύθμιση attack, μεσαία ή γρήγορη ρύθμιση release, μεγάλο ratio και μικρό threshold. Η ιδιότητα του είναι ότι συμπιέζει πάντα το σήμα που λαμβάνει. Είναι πιο κατάλληλο για Live για να έχουμε συνεχώς ένα σταθερό σήμα εγγραφής.
Συνήθως το μηχάνημα αυτό κυκλοφορεί μόνο με έναν μόνο επιλογέα, το Threshold. Όλες οι υπόλοιπες ρυθμίσεις είναι εργοστασιακά ρυθμισμένες και όταν παίρνουμε ένα τέτοιο μηχάνημα, πρέπει να δίνουμε μεγάλη προσοχή στις προδιαγραφές που ορίζει η εταιρία.
Επίσης, υπάρχουν οι Tube Leveling Amplifiers, δηλαδή η επεξεργασία περνάει και από το στάδιο της λυχνίας. Οι συγκεκριμένοι τύποι Leveling Amplifiers χρησιμοποιούνται εκτός από τα Live και στην ηχογράφηση μπάσου, φωνών και κιθάρων εξαιτίας του ζεστού και ισορροπημένου ήχου που παρέχουν.
4. Multiband Compressor ή Crossover: Ο συγκεκριμένος τύπος compressor είναι περίπου σαν τον κλασσικό Full-Range Compressor με τη διαφορά ότι εδώ ο χρήστης έχει την δυνατότητα να χωρίζει το ηχητικό φάσμα του ήχου σε 3 ή και περισσότερα μέρη, ανάλογα με τις δυνατότητες του κάθε multiband compressor. Σαν να έχουμε δηλαδή έναν Compressor για τις μπάσες περιοχές, έναν άλλον για τις μεσαίες και τέλος έναν τρίτον για τις υψηλές περιοχές. Έτσι ο μηχανικός ήχου έχει μεγαλύτερη ευκολία στο να ελέγχει τις περιοχές που του προκαλούν πρόβλημα ή θέλουν τονισμό χωρίς να χρειάζεται να ρυθμίζει διαφορετικά το EQ. Για τον λόγο αυτό χρησιμοποιείτε σε σήματα που καλύπτουν μεγάλο φάσμα συχνοτήτων και ως επι τω πλείστον σε ολόκληρες μίξεις για την αποφυγή pumping ή breathing (εξηγούνται παρακάτω) αποτελέσματος.
Τα μέρη που περιλαμβάνει ο compressor/limiter (οριμένα από αυτά δεν υπάρχουν σε όλα τα μοντέλα της αγοράς):
1. Ratio: Είναι η σχέση ή αναλογία συμπίεσης. Ο ρόλος του είναι να εξομαλύνει την ένταση με τη χρήση σχέσεων του ακατέργαστου σήματος εισόδου προς την ένταση που αποδίδει στην έξοδο. Όπως αναφέρθηκε και παραπάνω οι ρυθμίσεις αφορούν κλάσματα (2:1, 4:1 10:1 κ.ο.κ.) και η μέτρησή τους αφορά dB.
2. Threshold: Είναι το σημείο που αρχίζει να λειτουργεί το κύκλωμα. Όταν ο ήχος ξεπεράσει το Threshold, τότε ο Compressor τον μειώνει στο όριο σύμφωνα με το ratio.
3. Soft/Hard Knee: Ο ρυθμός με τον οποίο επιδρά ο compressor/limiter πάνω στον ήχο, ονομάζουμε knee. Αν η αλλαγή είναι απότομη τότε έχουμε το hard knee, ενώ όταν έχουμε μια σχετικά αργή μετάβαση στο σήμα, έχουμε το soft knee.
4. Attack: Attack time ή χρόνο δυναμικής παρέμβασης ονομάζουμε το χρόνο που περνάει μέχρι ο compressor/limiter να ξεκινήσει την ομαλοποίηση του ήχου όταν αυτός ξεπερνάει το επίπεδο threshold. Συνήθως ο χρόνος attack ξεκινάει από το 1msec (kill attack) και καταλήγει στα 100msec (millisecond= 1/1000 του δευτερολέπτου). Στο 1 msec το αποτέλεσμα θα είναι απότομο ενώ στα 100msec ενδέχεται να μην προλάβει ο compressor/limiter να ξεκινήσει την συμπίεση.
5. Release: Το release είναι η κατάληξη της καμπύλης που ξεκίνησε στο attack. Με το Release καθορίζουμε το χρόνο που θα κάνει ο compressor/limiter μέχρι να σταματήσει να συμπιέζει το σήμα που λαμβάνει μέχρι την επόμενη στιγμή που θα επαναενεργοποιηθεί. Σε κάποιους compressors/limiters το release ξεκινάει από τα 20msec και φτάνει στα 5sec.(Πολλοί ακολουθούν την τεχνική του quick compression, δηλαδή, ενός μέσου χρόνος attack και γρήγορου release. Βέβαια, ανάλογα με το αποτέλεσμα που θέλουμε καλό είναι να είμαστε πιο προσεκτικοί σε αυτές τις ρυθμίσεις. Εάν για παράδειγμα κάνουμε τη διαδικασία του pumping (δηλαδή γρήγορες ρυθμίσεις σε attack και release) θα έχουμε την απότομη εναλλαγή μεταξύ ασυμπίεστου και συμπιεσμένου ήχου. Από την άλλη, εάν ακολουθήσουμε τη διαδικασία του breathing (αργές ρυθμίσεις), τότε μπορεί να έχουμε πιο ομαλή μετάβαση συμπιεσμένου/ ασυμπίεστου ήχου. Όμως τις περισσότερες φορές ο ακροατής μπορεί να παρατηρήσει ένα φύσημα που ξαφνικά σβήνει και επανέρχεται. Αυτό ονομάζεται noise floor και είναι μεγάλο πρόβλημα για πολλά home studios.)
6. Output (Makeup Gain): Χρησιμοποιείται για να επαναφέρει τη στάθμη στο σημείο εκκίνησης. Επιπλέον, βοηθάει στη σύγκριση του αρχικού με το τελικό αποτέλεσμα. Για παράδειγμα, όταν το αποτέλεμα μετά τη συμπίεση είναι -6dB τότε βάζουμε το Makeup Gain σε +6dB.
7. Look-Ahead: Με την επιλογή αυτή ο compressor/limiter καθυστερεί το σήμα εξόδου ώστε να μπορεί να επιδράσει πάνω στο σήμα εισόδου πριν αυτό ακουστεί. Έτσι επιτυγχάνεται μία πιο γρήγορη και αποτελεσματική αντίδραση στις μεταβολές της έντασης. Ο χρόνος καθυστέρησης του Look-Ahead είναι συνήθως ανάλογος του Attack time και τίθεται αυτόματα αλλά σε κάποιους compressors/limiters μπορεί να καθοριστεί από το χρήστη.
8. Sidechain Input: Επιτρέπει στον compressor/limiter να αντιδράσει σε σήμα εκτός αυτού που επεξεργάζεται. Σε αυτή την περίπτωση χρησιμοποιούμε το σήμα του Sidechain Input ως trigger για να συμπιέσουμε συγκεκριμένες συχνότητες του σήματος που επεξεργαζόμαστε. Χρησιμοποιείται κυρίως σε όργανα των οποίων οι συχνότητες τείνουν να μπερδεύονται καθώς βρίσκονται πολύ κοντά και βοηθάει στο να μη καλύπτει το ένα το άλλο μέσα στη μίξη για ένα πιο σφιχτό αποτέλεσμα. Πολύ συνηθισμένες είναι οι εφαρμογές του σε μπάσο και μπότα (kick), γνωστό ως bass ducking, αλλά και σε υψηλές περιοχές όπως για παράδειγμα μεταξύ synth και hi hat. Επειδή όμως οι εφαρμογές του sidechaining είναι πολλές, θα εξηγηθούνε σε άλλο άρθρο αναλυτικά.
9. Stereo Linking: Χρησιμοποιείται σε stereo σήματα και επιτρέπει την επεξεργασία κάθε καναλιού με κοινές ρυθμίσεις στον compressor/limiter και για τα δύο. Εξασφαλίζει ίσα επίπεδα και στα δύο κανάλια και αποφεύγει προβλήματα στην κεντρική περιοχή της στερεοφωνικής εικόνας που μπορεί να προκύψουν εάν χρησιμοποιηθούν ξεχωριστοί compressors/limiters για κάθε κανάλι.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου