Γιατί ο μεγάλος εφευρέτης του ηλεκτρισμού Νίκολα Τέσλα, συγκρούστηκε με τον Έντισον και αρνήθηκε να μοιραστεί το Νόμπελ μαζί του...

Ο Νίκολα Τέσλα, ο άνθρωπος στον οποίον οφείλουμε την ενεργειακή απελευθέρωση και τις ασύρματες επικοινωνίες, ήταν ένας από τους μεγαλύτερους εφευρέτες του 20ου αιώνα. Όντας χαρισματικός μαθητής, οι δάσκαλοί του τον κατηγόρησαν ότι αντέγραφε επειδή έλυνε τα προβλήματα πολύ γρήγορα. Διάβαζε ασταμάτητα, μιλούσε περισσότερες από επτά γλώσσες αλλά, σύμφωνα με πανεπιστημιακές πηγές, δεν πήρε ποτέ το πτυχίο του ηλεκτρολόγου μηχανολόγου.

  Γεννήθηκε το 1856 στη μεθόριο της Αυστροουγγρικής Αυτοκρατορίας, στην πόλη Σμίλιαν από Σέρβους γονείς. Από τον πρώτο χρόνο της ζωής του ο Νίκολα έζησε κάτω από τη σκιά του μεγαλύτερου αδελφού, του Ντάνε, ο οποίος σκοτώθηκε πέφτοντας από ένα άλογο. Ο Νίκολα ήταν αυτόπτης μάρτυρας της τραγικής σκηνής που τον σημάδεψε μέχρι το τέλος της ζωής του. Η οικογένεια δεν συνήλθε ποτέ από τον ξαφνικό χαμό του πρωτότοκου Ντάνε. Κάθε κατόρθωμα του Νίκολα άφηνε τους γονείς του παγερά αδιάφορους.
Ο ίδιος έβλεπε συνέχεια τρομακτικούς εφιάλτες για πνεύματα και βρικόλακες και ένιωθε ότι έχει και εξωσωματικές εμπειρίες, κατά τη διάρκεια των οποίων επισκέπτεται άγνωστους τόπους και πόλεις, συναντά ανθρώπους και κάνει νέους φίλους…

Ο νεαρός Νίκολα Τέσλα Από την πρώιμη παιδική του ηλικία ο Νίκολα ξεχώρισε αφού σε ηλικία μόλις τεσσάρων ετών οραματίστηκε τρόπους άντλησης ενέργειας από έναν μικρό καταρράκτη, που βρίσκονταν κοντά στο σπίτι του. Αργότερα, ως μαθητής στο λύκειο είδε για πρώτη φορά μια πειραματική επίδειξη του ηλεκτρισμού και ενθουσιάστηκε τόσο πολύ, ώστε αποφάσισε να μάθει αγγλικά για να μπορεί να διαβάζει τα γραπτά του πρωτοπόρου Έντισον. Γράφτηκε στο Πολυτεχνικό Ινστιτούτο του Γκρατς της Αυστρίας και σύντομα έγινε πρώτος ανάμεσα στους συμφοιτητές του.

Στις καλοκαιρινές του διακοπές επέστρεψε στη γενέτειρά του, περιμένοντας την αποδοχή από τους γονείς του. Η αδιάφορη στάση του πατέρα του τον απογοήτευσε για ακόμα μια φορά. Έτσι ο Νίκολα έχασε το αρχικό του ενδιαφέρον για σπουδές και άρχισε να πίνει, να κάνει νυχτερινή ζωή και να παίζει χαρτιά.
Σύντομα η χαρτοπαιξία έγινε το πάθος του.
Επέστρεψε στην παλιά του ζωή όταν έχασε όλα του τα χρήματα, μαζί μ” εκείνα της υποτροφίας. Δέχτηκε επαίνους από τους καθηγητές του για τις εκπληκτικές επιδόσεις του.
Όταν ο καθηγητής του στο Πολυτεχνικό Ινστιτούτο παρουσίασε έναν ολοκαίνουργιο τύπο γεννήτριας συνεχούς ρεύματος -μια εφεύρεση του Z. Th. Gramme- που είχε μόλις φθάσει από το Παρίσι, ως το απόλυτο επίτευγμα στον τομέα της ηλεκτροτεχνικής, ο Νίκολα ενθουσιάστηκε. Και όταν ο καθηγητής έθεσε σε λειτουργία τη συσκευή, εκείνη άρχισε να κάνει έντονο θόρυβο και να στέλνει γύρω της μια βροχή από σπίθες, βροντώντας και αστράφτοντας, ο Τέσλα αναρωτήθηκε αν θα μπορούσε να λύσει το πρόβλημα.
Ο καθηγητής του τον χλεύασε και τον αποκάλεσε τα λεγόμενά του ως τολμηρές ανοησίες. «Το εναλλασσόμενο ρεύμα είναι παντελώς άχρηστο. Είναι σαν να προσπαθείς να εφεύρεις μια αεικίνητη μηχανή» είπε χαρακτηριστικά!
Η ιδέα αυτή έγινε εμμονή για τον Τέσλα.

Αρκετά χρόνια αργότερα, του ήρθε ως λάμψη μια μεγαλοφυής ιδέα, που έμελλε να χαρίσει στους ανθρώπους, ως άλλος Προμηθέας, το μυστικό του ηλεκτρισμού!

 Ο Τέσλα με παραδοσιακή στολή

Το καλοκαίρι του 1883 ο Τέσλα κατασκεύασε τον πρώτο επαγωγικό κινητήρα. Επόμενος στόχος του η Αμερική, ώστε να παρουσιάσει την ιδέα του στον Τόμας Έντισον. Καταφτάνει το 1884 έχοντας μερικά κέρματα στην τσέπη του και μια συστατική επιστολή του Τσαρλς Μπάτσελορ προορισμένη για το «βασιλιά του ηλεκτρισμού», Τόμας Έντισον, όπου αναφέρει: «Γνωρίζω δύο μεγάλους ανθρώπους. Ο ένας είστε εσείς και ο άλλος είναι ο νέος άνδρας που στέκεται μπροστά σας».

Η «προδοσία» του Έντισον 
Όταν ο Τέσλα παρουσιάζει στον Έντισον την εφεύρεση του, αυτός τον απογοητεύει αποκαλώντας την εφεύρεσή του «ανοησίες». Έχοντας όμως αντιληφθεί τη μεγαλοφυΐα του νεαρού Σέρβου, του προσφέρει εργασία στην εταιρία, Edison Machine Works. Ο Τέσλα, αν και γνώριζε πως το εναλλασσόμενο ρεύμα ήταν κατά πολύ ανώτερο του μονοφασικού του Έντισον, γίνεται βασικός βοηθός του. Προτείνει δε να βελτιώσει τους κινητήρες του Έντισον και αυτός του υπόσχεται αμοιβή 50.000$ αν τα καταφέρει. Λίγες βδομάδες αργότερα και ενώ οι κινητήρες είχαν βελτιωθεί, ο Τέσλα ζητά την αμοιβή του για να λάβει την απάντηση από τον Έντισον: «χα! πολύ φοβάμαι πως δεν καταλαβαίνεις την αμερικανική αίσθηση του χιούμορ», εννοώντας πως στην Αμερική οι συμφωνίες γίνονται με συμβόλαια και όχι με λόγια. Το μονοπώλιο του μονοφασικού ρεύματος είχε μόλις καταριφθεί και ο Τέσλα αποτελεί πλέον απειλή για τον Έντισον. Εκνευρισμένος ο Τέσλα παραιτείται και το 1885 ιδρύει, με τη βοήθεια μικροεπενδυτών, την εταιρεία Tesla Arc Light Company.
Το 1893 εφευρίσκει το ραδιόφωνο και δύο χρόνια μετά κατασκευάζει στους καταρράκτες του Νιαγάρα τον πρώτο υδροηλεκτρικό σταθμό στον κόσμο. 
Την ίδια χρονιά «φωτογραφίζει» για πρώτη φορά στην ιστορία τα εσωτερικά όργανα του ανθρώπινου σώματος (Τεσλόγραμμα), κατοχυρώνει το βασικό σχέδιο ραδιοτεχνικής, εκπέμποντας ραδιοσήματα σε απόσταση 40 χιλιομέτρων και λίγο αργότερα επιδεικνύει στο έκπληκτο πλήθος στο λιμάνι της Νέας Υόρκης ένα μοντέλο τηλεκατευθυνόμενου πλοιαρίου!

Η οικονομική κρίση του 1886 διαλύει την επιχείρηση και ο Τέσλα επιβιώνει σκάβοντας χαντάκια στους δρόμους της Νέας Υόρκης. Το 1887 έρχεται σε επαφή με το διευθυντή της τηλεγραφικής εταιρείας Western Union, ο οποίος του βρίσκει εκ νέου επενδυτές. Ένα χρόνο μετά, σε μια διάλεξη στο Αμερικανικό Ινστιτούτο των Ηλεκτρολόγων Μηχανολόγων γνωρίζει τον επιχειρηματία G. Westinghouse, ο οποίος επενδύει στον τομέα του ηλεκτρισμού.

 Το 1889 κατοχυρώνει άλλες 13 ευρεσιτεχνίες και δύο χρόνια μετά κατασκευάζει το πηνίο Τέσλα. Θορυβημένος ο Έντισον τον πολεμά, αποκαλώντας το εναλλασσόμενο ρεύμα επικίνδυνο.

Για να αντιμετωπίσει τις κατηγορίες ο Τέσλα γίνεται «πειραματόζωο» αφήνοντας να περάσει μέσα από το κορμί του εναλλασσόμενο ρεύμα εντάσεως χιλιάδων βολτ, κάνοντας μάλιστα τα ρούχα του να λαμπυρίζουν από το στατικό ηλεκτρισμό.

Αρκετά χρόνια αργότερα ο Έντισον θυμάται: «ο πόλεμος των ρευμάτων υπήρξε ένα από τα μεγαλύτερα λάθη της ζωής μου».

Το 1899 εγκαθίσταται στο Κολοράντο Σπρινγκς, έχοντας στο μυαλό του να στείλει σήματα από την κορυφή του Πάϊκς στην Διεθνή Έκθεση του Παρισιού του 1900! Επιστρέφοντας στη Νέα Υόρκη αρχίζει να κατασκευάζει στο Λονγκ Άιλαντ έναν πύργο για τη μετάδοση σημάτων με ασύρματο τρόπο σε ολόκληρο τον κόσμο. Το 1912 σχεδιάζει το πρώτο αεροπλάνο καθέτου απογείωσης και στην αρχή του Α” Παγκοσμίου Πολέμου σχεδιάζει τηλεκατευθυνόμενες τορπίλες.

Το 1912, ο Τέσλα προτείνεται για το βραβείο Νόμπελ Φυσικής, το οποίο αρνείται γιατί θα έπρεπε να το μοιραστεί με τον Τόμας Έντισον.

 Το 1917 το Αμερικανικό Ινστιτούτο Ηλεκτροτεχνικής τιμά τον Τέσλα με το χρυσό μετάλλιο του Έντισον, το μετάλλιο που έφερε το όνομα του ανθρώπου που τον εκμεταλλεύτηκε και πολέμησε όσο κανείς άλλος, για την ανακάλυψη του αντίστροφου μαγνητικού πεδίου και του πολυφασικού συστήματος. Το 1937 ο Τέσλα ξαναπροτείνεται για Νόμπελ.

Ο εκκεντρικός επιστήμονας έζησε μια εξίσου εκκεντρική ζωή. Όσο περνούσαν τα χρόνια ο Τέσλα δυσκολευόταν όλο και πιο πολύ στην επικοινωνία του με τους ανθρώπους.

Είχε εμμονή με τον αριθμό 3 και έμενε μόνιμα σε δωμάτιο ξενοδοχείου 
Έπασχε από ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή και υπέφερε από οπτικές και ακουστικές ψευδαισθήσεις. 
Έπασχε από μικροβιοφοβία, αρρωστοφοβία, σκοτοφιλία και είχε εμμονή με τον αριθμό 3.

Μοναχικός και ψυχικά ασθενής, ζει το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του σε ξενοδοχεία. Ζητά πάντα δωμάτιο με αριθμό που διαιρείται διά του 3 και, προτού μπει σε ένα κτίριο, κάνει τον γύρο του τετραγώνου 3 φορές.
Αποφεύγει τις χειραψίες και ακολουθεί αυστηρή τελετουργία στο φαγητό του. Τον σερβίρουν πάντα στο ίδιο τραπέζι, τρώει πάντα μόνος με αποστειρωμένα σερβίτσια και χρησιμοποιεί 18 καθαρές πετσέτες κάθε φορά για να πιάνει κάθε πιάτο ή αντικείμενο. Έπασχε από σφαιροφοβία -δεν άντεχε στη θέα σφαιρικών αντικειμένων και γυναικείων κοσμημάτων, ιδιαίτερα των μαργαριταριών, ενώ μπορούσε να λιποθυμήσει αν έβλεπε στο πιάτο του ένα ολόκληρο ροδάκινο.
Δεν σύναψε ποτέ ερωτική σχέση παρά το ενδιαφέρον του άλλου φύλου και επέμενε ότι η αγνότητα βοηθά τις επιστημονικές του ικανότητες.  Μοναδική του αδυναμία τα περιστέρια.

Ο έρωτας για το θηλυκό περιστέρι 

Το 1937 ο Τέσλα χτυπήθηκε από διερχόμενο ταξί στους δρόμους του Μανχάταν και αναγκάστηκε να νοσηλευτεί. Ανήμπορος πια, περιορίστηκε σ” ένα δωμάτιο του ξενοδοχείου New Yorker και σε περιπάτους στα πάρκα της πόλης, συντροφιά με τα αγαπημένα του περιστέρια.
Προς το τέλος τη ζωή του συνδέθηκε μάλιστα μ” ένα λευκό θηλυκό περιστέρι, μοναδική αγάπη της ζωής του, για το οποίο εξομολογείται στον μετέπειτα βιογράφο του:
 «Ταΐζω τα περιστέρια εδώ και χρόνια, χιλιάδες από αυτά… Υπήρξε όμως ένα λευκό περιστέρι, ένα όμορφο πουλί. Ήταν θηλυκό. Το αναγνώριζα οπουδήποτε. Ναι,το αγαπούσα αυτό το περιστέρι, το αγαπούσα όπως ένας άνδρας αγαπά μια γυναίκα. Και με αγαπούσε και εκείνη».

 Μια καμαριέρα τον βρήκε νεκρό το πρωί της 7ης Ιανουαρίου του 1943.
Αν και πολλοί τον θεωρούν τον μεγαλύτερο εφευρέτη του 20ού αιώνα, ο Τέσλα πέθανε σε ηλικία 86 ετών, παραγνωρισμένος και καταχρεωμένος. Όταν πέθανε ο Τέσλα, υπάλληλοι του Γραφείου Αλλοδαπής Ιδιοκτησίας, μετά από αίτημα του FBI, κατάσχεσαν όλα τα υπάρχοντά του όπου σφραγίστηκαν υπό κυβερνητική εντολή!...

Εύη Λιάκου